طاقدیس

                        
نسخه خطی حاضر، مثنوی عرفانی است که نراقی آن را در برابر مثنوی معنوی مولانا در چهار صفه و بیش از ده هزار بیت، سروده‌است. وی تنها موفق به سرودن دو صفه شده‌است. وی، در صفۀ دوم داستان شهادت امام حسین(ع) را ناتمام می‌گذارد و می‌گوید قصد رفتن به گنجه و جنگیدن با متجاوزان روس را دارد و پس از بازگشت آن را تمام خواهد کرد ولی موفق به اتمام آن نمی‌شود. بعد از درگذشت نراقی، فرزندش محمدجواد، متخلص به شفایی صفۀ سوم را سروده و صفۀ چهارم هم به نظم در نیامده‌است. در صفۀ اول، سفر روح، از عالم علوی به عالم سفلی و چگونگی زندگی و گذران او در این جهان، در قالب داستان تمثیلی «پادشاه و طوطی» بیان شده و در میان آن داستان‌های زیادی آورده شده. صفۀ دوم شباهت بیشتری به مثنوی معنوی دارد و با داستان‌های کوتاه و بلندی آغاز شده‌است. در این مثنوی، امثال، حكم، پند و اندرزهایی بازگو شده و داستان‌های تاریخی، دینی و مناجات با خدا آمده‌است. نراقی، در این اثر، توانسته شماری از احکام و اوامر الهى، مبانى اصول و فروع دین اسلام را با زبان شعر بیان کند. نسخۀ حاضر، از بخش «دیدن شخصی مجنون را که گرد سگ کوی لیلی می‌گشت» آغاز شده‌است. 
آغاز: افتاده: ... نغمه خوش دلکش است و دلفریب * خواه از بربط بود یا عندلیب / ذاتش [دانش] آمد مقصد ایعالیجناب * خواه از یونان بود یا فاریاب ...
انجام: ... آن يكی گفتا كه پيغمبر رسيد * گفت آن يک شير حق حيدر رسيد / ای امیران بنگرید این شاه کیست * شاه چبود آیت‌الله کیست.